عناصر یا ارکان چیست؟
دانشمندان در گذشته همه موجودات را در 4 حالت تقسیم بندی می کردند :
- جامدات ( خاک )
- مایعات ( آب )
- گاز ها ( هوا )
- انرژی ( آتش )
این تقسیم بندی تا حدود زیادی هنوز هم قابل استفاده است . ابتدا به خصوصیات ارکان اشاره مختصر می کنیم .
خصوصیات ارکان اربعه ( عناصر چهار گانه )
• گرمی و سردی
گرمی همان سطح انرژی یک ماده است . این انرژی هم به صورت جنبشی و هم به صورت پتانسیل در یک ماده ذخیره می شود . بنابراین گرمی ارکان به ترتیب ( از بیشتر به کمتر )عبارتند از :
آتش > هوا > آب > خاک
• خشکی و تری
میزان انعطاف پذیری یا سیال بودن یک ماده ( ویسکوزیته ) نشان دهنده خشکی یا تری آن است . بنابراین هرچه یک ماده خشک تر باشد انعطاف پذیری ( شکل ظرف را به خود گرفتن ) آن کمتر می شود .
لذا خشکی ارکان به ترتیب ( از بیشتر به کمتر ) عبارتند از :
خاک > آتش > آب > هوا
• سبکی و سنگینی
منظور جرم حجمی ارکان و مواد است . یعنی هر چه جرم حجمی ماده ای بیشتر باشد ، آن ماده سنگین تر است . بنابراین ترتیب ارکان از لحاظ سنگینی عبارتند از :
خاک > آب > هوا > آتش
| گرمی | سردی | خشکی | تری | سنگینی نسبی | اخلاط معادل ارکان در بدن انسان |
آتش | + |
| + |
| سبک ترین | صفرا |
هوا | + |
|
| + | بین آتش و آب | دم |
آب |
| + |
| + | بین هوا و خاک | بلغم |
خاک |
| + | + |
| سنگین ترین | سودا |
خلط چیست ؟
غذا پس از جذب روده ای ( در اثنی عشر ) توسط عروق به کبد آورده می شود و در آنجا تحت تجزیه و ترکیب هایی قرار می گیرد و سپس به موادی تبدیل می شود که آن مواد را در طب قدیم اخلاط می گفتند .
انواع خلط
چهار نوع خلط صفرا ، دم ، بلغم و سودا وجود دارد . به طور طبیعی همه ی این اخلاط در کبد باید تولید شوند و اگر در دیگر قسمت های بدن تولید شوند بیماری ایجاد می کنند . اما ذخیره یا تغلیظ این اخلاط در ارکان های زیر است :
- صفرا ← کیسه ی صفرا
- دم ← در عروق خونی
- بلغم ← معده عروق خونی نیم لنفاوی
- سودا ← طحال
طبع و مزاج چیست ؟
هر انسانی هنگام تولد صفات ژنتیکی مخصوص به خود را دارد که حاصل ترکیب اخلاط یاد شده است . برآینداین ترکیبات طبع هر انسان را تشکیل می دهد . بنابراین در همه ی انسان ها همه ی اخلاط چهارگانه وجود دارد . اما مثلا اگر در فردی صفرا بیشتر باشد او صفراوی می گوییم . البته انسان در طول زندگی اش تحت تاثیر محیط ، تغییراتی در طبعش به وجود می آید که گاهی بدون مشکل و گاهی همراه با بیماری است . این تغییرات را برخی مزاج نامیده اند ( که اکتسابی است ) . بنابراین به طور خلاصه می گوییم :
مزاج هر فرد = 60 % ( حدودا ) از طبع هنگام تولد + 40 % ( حدودا ) از مزاج تحت تاثیر محیط
• انواع مزاج ها
7 . خشک
8 . تر
9 . معتدل
10 . مختلط
مزاج انسان امروزی
با توجه به نوع زندگی انسان در قرن معاصر مزاج بیشتر مردم حالت ترکیبی و مختلط ( نوع آخر ) را دارد و کمتر کسی است که حالت های خاص 9 گانه فوق را داشته باشد .
این مسئله به علل زیادی به وجود می آید ، از جمله :
- 1. تغییرات زیاد در محل سکونت
- 2. مسافرت
- مهاجرت
- 3. تغذیه از مواد غذایی متنوع
- 4. تغذیه از مواد غذایی خارجی ( مثلا میوه های گرمسیر را افراد منطقه سرد سیر می خورند )
نسبیت در مزاج ها
- 1. از لحاظ آماری آقایان گرم مزاج تر از بانوان هستند . ( البته استثنا وجود دارد )
- 2. بیشتر افراد از کودکی تا جوانی طبع گرمی دارند و در سالمندی طبعشان سرد تر می شود .
- 3. بیشتر افراد در فصول گرم سال طبع گرم تری دارند .
- 4. بیشتر افراد هنگام فعالیت در روز ، طبع گرم تری دارند .
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.